Εάν θέλεις να βοηθήσεις την αλήθεια, πρέπει να γίνεις φίλος της ψευτιάς.
(Παροιμία των Ασσυρίων).
Εκείνος που είναι πρόθυμος να δίνει όρκους, είναι έτοιμος και να λέει ψέμματα.
(Παροιμία των Άγγλων).
Η αλήθεια υπάρχει. Το ψέμα πρέπει να εφευρεθεί.
(Παροιμία των Κινέζων).
------------
Οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να πουν ψέμματα, έχουν άμεση σχέση και εστιάζονται στο άτομο τους.
Το κύριο μέλημά τους, που τους οδηγεί στην τακτική της παραπλάνησης, είναι η προστασία της εικόνας και της αξίας (υπαρκτής ή ανύπαρκτης) του ατόμου τους, καθώς επίσης και της αυτοεκτίμησης τους.
Η συγκριτικά καλλίτερη απόδοση του άλλου, μειώνει τη δημόσια εικόνα τού ψευδόμενου και τις υπάρχουσες γι' αυτόν δημόσιες εντυπώσεις.
Ταυτόχρονα, στον εσωτερικό του κόσμο, η καλλίτερη απόδοση του άλλου απειλεί άμεσα την αυτοεκτίμηση του.
Το ψέμμα λοιπόν έρχεται ως βοήθεια, για να βγει από τη δυσάρεστη θέση και να προστατέψει τα όποια κεκτημένα του.
Οι φιλόσοφοι - άγιοι Άγιος Αυγουστίνος και Θωμάς Ακινάτης, καθώς και ο Εμμανουήλ Καντ ασχολήθηκαν εκτενώς με την συνήθεια αυτή του ανθρώπου να ψεύδεται διαρκώς.
Και οι τρεις τους θεωρούν απαγορευμένες όλες τις μορφές ψεύδους και εκτιμούν ότι δεν υπάρχουν συνθήκες, κάτω από τις οποίες θα ήταν θεμιτό και δικαιολογημένο ένα ψέμμα.
Ο πολυσυζητημένος Γκουρτζίεφ έλεγε:
«Όταν πέθανε ο πατέρας μου, ήμουν εννέα ετών. Με φώναξε να πάω κοντά του, δίπλα από το κρεβάτι του και μου είπε: Γιε μου, δεν σου αφήνω πολλά, αλλά έχω να σου πω κάτι, που μου είπε ο πατέρας μου, όταν πέθαινε. Με βοήθησε τρομερά. Ήταν ο θησαυρός μου. Δεν έχεις μεγαλώσει ακόμη και μπορεί να μη το καταλάβεις, αλλά κράτησε το, να το θυμάσαι. Μια μέρα θα μεγαλώσεις, και τότε μπορεί να το καταλάβεις. Αυτό είναι ένα κλειδί, που ξεκλειδώνει τις πόρτες των μεγάλων θησαυρών.»
Και συνεχίζοντας, ο πατέρας του τού είπε κάτι πολύ απλό: «Όταν κάποιος σε προσβάλλει, γιε μου, πες του ότι θα διαλογισθείς πάνω σ' αυτό για 24 ώρες, και μετά θα έλθεις και θα του απαντήσεις.»
0 Γκουρτζίεφ πολύ αργότερα ανακάλυψε ότι αυτά τα λόγια ήταν πράγματι ένα σπουδαίο κλειδί.
Και εξήγησε: «Αν σε πουν βλάκα, διαλογίσου πάνω σ' αυτό για 24 ώρες, και αν ο άνθρωπος που σε πρόσβαλε είχε δίκιο, πήγαινε και πες του: Κύριε, σας ευχαριστώ, είχατε δίκιο. Είμαι βλάκας.
Μπορεί όμως να διαλογισθείς για 24 ώρες, και να φθάσεις στο συμπέρασμα ότι αυτό που ειπώθηκε είναι λάθος, είναι ψέμμα. Αν όμως κάτι είναι ψέμμα, τότε γιατί να αμυνθείς;
Οπότε, μη πας να του πεις πως ήταν ψέμμα. Το ψέμμα είναι ψέμμα, οπότε γιατί να ασχολείσαι μ' αυτό;»
Τελικά το πολύπλοκο της έννοιας του ”ψεύδεσθαι” είναι σαφές και πάνω από κάθε αμφισβήτηση.
Χαρακτηριστική είναι η γνωστή σοφιστεία "αυτή η φράση είναι ψευδής”, η οποία από μόνη της αποτελεί ένα λογικό παράδοξο, αδιαμφισβήτητο γνώρισμα της ευφυίας των αρχαίων Ελλήνων.
Συμπερασματικά, αυτό που δίδασκαν οι αρχαίοι και διατύπωσε επιγραμματικά με υπέροχο τρόπο στον 20ό αιώνα ο Αλμπέρ Καμύ, είναι πέρα για πέρα ισχυρό: Μόνο αυτός που μπορεί να ζει την ζωή του, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να λέει ψέμματα, είναι ελεύθερος...
(Παροιμία των Ασσυρίων).
Εκείνος που είναι πρόθυμος να δίνει όρκους, είναι έτοιμος και να λέει ψέμματα.
(Παροιμία των Άγγλων).
Η αλήθεια υπάρχει. Το ψέμα πρέπει να εφευρεθεί.
(Παροιμία των Κινέζων).
------------
Οι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να πουν ψέμματα, έχουν άμεση σχέση και εστιάζονται στο άτομο τους.
Το κύριο μέλημά τους, που τους οδηγεί στην τακτική της παραπλάνησης, είναι η προστασία της εικόνας και της αξίας (υπαρκτής ή ανύπαρκτης) του ατόμου τους, καθώς επίσης και της αυτοεκτίμησης τους.
Η συγκριτικά καλλίτερη απόδοση του άλλου, μειώνει τη δημόσια εικόνα τού ψευδόμενου και τις υπάρχουσες γι' αυτόν δημόσιες εντυπώσεις.
Ταυτόχρονα, στον εσωτερικό του κόσμο, η καλλίτερη απόδοση του άλλου απειλεί άμεσα την αυτοεκτίμηση του.
Το ψέμμα λοιπόν έρχεται ως βοήθεια, για να βγει από τη δυσάρεστη θέση και να προστατέψει τα όποια κεκτημένα του.
Οι φιλόσοφοι - άγιοι Άγιος Αυγουστίνος και Θωμάς Ακινάτης, καθώς και ο Εμμανουήλ Καντ ασχολήθηκαν εκτενώς με την συνήθεια αυτή του ανθρώπου να ψεύδεται διαρκώς.
Και οι τρεις τους θεωρούν απαγορευμένες όλες τις μορφές ψεύδους και εκτιμούν ότι δεν υπάρχουν συνθήκες, κάτω από τις οποίες θα ήταν θεμιτό και δικαιολογημένο ένα ψέμμα.
Ο πολυσυζητημένος Γκουρτζίεφ έλεγε:
«Όταν πέθανε ο πατέρας μου, ήμουν εννέα ετών. Με φώναξε να πάω κοντά του, δίπλα από το κρεβάτι του και μου είπε: Γιε μου, δεν σου αφήνω πολλά, αλλά έχω να σου πω κάτι, που μου είπε ο πατέρας μου, όταν πέθαινε. Με βοήθησε τρομερά. Ήταν ο θησαυρός μου. Δεν έχεις μεγαλώσει ακόμη και μπορεί να μη το καταλάβεις, αλλά κράτησε το, να το θυμάσαι. Μια μέρα θα μεγαλώσεις, και τότε μπορεί να το καταλάβεις. Αυτό είναι ένα κλειδί, που ξεκλειδώνει τις πόρτες των μεγάλων θησαυρών.»
Και συνεχίζοντας, ο πατέρας του τού είπε κάτι πολύ απλό: «Όταν κάποιος σε προσβάλλει, γιε μου, πες του ότι θα διαλογισθείς πάνω σ' αυτό για 24 ώρες, και μετά θα έλθεις και θα του απαντήσεις.»
0 Γκουρτζίεφ πολύ αργότερα ανακάλυψε ότι αυτά τα λόγια ήταν πράγματι ένα σπουδαίο κλειδί.
Και εξήγησε: «Αν σε πουν βλάκα, διαλογίσου πάνω σ' αυτό για 24 ώρες, και αν ο άνθρωπος που σε πρόσβαλε είχε δίκιο, πήγαινε και πες του: Κύριε, σας ευχαριστώ, είχατε δίκιο. Είμαι βλάκας.
Μπορεί όμως να διαλογισθείς για 24 ώρες, και να φθάσεις στο συμπέρασμα ότι αυτό που ειπώθηκε είναι λάθος, είναι ψέμμα. Αν όμως κάτι είναι ψέμμα, τότε γιατί να αμυνθείς;
Οπότε, μη πας να του πεις πως ήταν ψέμμα. Το ψέμμα είναι ψέμμα, οπότε γιατί να ασχολείσαι μ' αυτό;»
Τελικά το πολύπλοκο της έννοιας του ”ψεύδεσθαι” είναι σαφές και πάνω από κάθε αμφισβήτηση.
Χαρακτηριστική είναι η γνωστή σοφιστεία "αυτή η φράση είναι ψευδής”, η οποία από μόνη της αποτελεί ένα λογικό παράδοξο, αδιαμφισβήτητο γνώρισμα της ευφυίας των αρχαίων Ελλήνων.
Συμπερασματικά, αυτό που δίδασκαν οι αρχαίοι και διατύπωσε επιγραμματικά με υπέροχο τρόπο στον 20ό αιώνα ο Αλμπέρ Καμύ, είναι πέρα για πέρα ισχυρό: Μόνο αυτός που μπορεί να ζει την ζωή του, χωρίς να είναι υποχρεωμένος να λέει ψέμματα, είναι ελεύθερος...
