Σελίδες

Τρίτη 1 Μαΐου 2012

W. A. Mozart (ή το δράμα της μεγαλοφυΐας που άδικα αγωνίζεται να γίνει σεβαστή κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής του)





                                                               
W. A. Mozart: Eine kleine Nachtmusik

1. Serenade. Allegro
2. Romance. Andante
3. Minuet. Allegretto
4. Rondo. Allegro
(H μοναδική ολοκληρωμένη εκτέλεση που υπάρχει στη ΥοuTube)

Τίτλος : "Eine kleine Nachtmusik" (KV 525). 
Σερενάτα για ορχήστρα εγχόρδων σε 4 μέρη. 
Διάρκεια: Περίπου 15 λεπτά και περισσότερο. 
Πρόκειται (και όχι μόνο όσον αφορά τον Μότσαρτ) για ένα από τα γνωστότερα έργα κλασικής μουσικής, που έχουν γραφεί ποτέ. 
Εμφανίζει τον συνθέτη σε μία από τις πλέον ανώτερες στιγμές του από άποψη έμπνευσης, σύλληψης αλλά και τελικής παρουσίασης, η δε καταπληκτική τεχνική του στην σύνθεση εμφανίζεται σε όλο της το μεγαλείο. Πεντακάθαρη, κρυστάλλινη και χωρίς κανένα ποιοτικό ή ποσοτικό συμβιβασμό. 
Το έργο γράφτηκε στις 10 Αυγούστου 1787 (σύμφωνα με αυτόγραφο του συνθέτη). Ίσως υπάρχει ένα δεύτερο μέρος της, που έχει χαθεί ("Menuetto und Trio"). 
Εκείνη την εποχή ο συνθέτης ασχολείτο με την σύνθεση της δεύτερης πράξης της όπεράς του "Δον Τζιοβάννι" και έκανε ένα ιστορικό διάλειμμα γράφοντας αυτό το πανέμορφο σύντομο έργο.




ΛΙΓΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟΦΥΗ ΣΥΝΘΕΤΗ
Έχοντας πάντα πρόβλημα επιβίωσης, ο Mozart ήταν υποχρεωμένος να "προμηθεύει" την επισκοπική ορχήστρα, της οποίας ήταν μέλος (έπαιζε το πρώτο βιολί), με έργα του για εκκλησιαστικές και κοσμικές εορτές.
Παράλληλα προσπαθούσε όμως, υπό την καθοδήγηση του πατέρα του, να προβάλλει τις ικανότητες και το έργο του έξω από το επαρχιώτικο Salzburg, στα κέντρα της μουσικής και κυρίως στην Ιταλία. Αυτό το σκοπό εξυπηρετούσαν και τα τρία ταξίδια του σ' αυτή τη χώρα, τα οποία άφησαν έντονα ίχνη στη μουσική του πορεία.

Το δημιουργικό του δυναμικό προσδιορίζεται σε 644 συνθέσεις που κάθε μια αντιπροσωπεύει πιθανά και μια νέα μουσική κατάκτηση στην επεξεργασία της μουσικής φόρμας, όσο η εξέλιξη του συνθέτη προχωρούσε. Το "παράφωνο" κουαρτέτο εγχόρδων Κ 465 (1785) έχει αναφερθεί σαν μία ένδειξη της εξέλιξης, που μπορούσε να είχε ο συνθέτης, αν δεν είχε πεθάνει.
Βέβαια οι εραστές της μουσικής την εποχή εκείνη δεν θα μπορούσαν πιθανά να αφομοιώσουν αυτό το είδος μουσικής, που ουσιαστικά έγινε αποδεκτό μετά από εκατό και πλέον χρόνια.
Ίσως επίσης ο Mozart να είχε σταματήσει να εξερευνά μουσικές κατευθύνσεις, που προκαλούσαν την αποδοκιμασία του κοινού.

 Διακόσια χρόνια μετά την γέννησή του ο Mozart δεν θα μπορούσε να φανταστεί μια άλλη εφαρμογή του έργου του, στην σύγχρονη ιατρική επιστήμη. Πρόσφατες έγκυρες έρευνες έδειξαν ότι η ακρόαση της μουσικής του Mozart, μπορεί να βελτιώνει τις χωρο-χρονικές ικανότητες αντίληψης των σπουδαστών κολλεγίου.
Μας κάνει λοιπόν πιο έξυπνους η ακρόαση της μουσικής του Mozart;
Περαιτέρω έρευνες γύρω από την θεραπευτική αξία της μουσικής του Mozart έγιναν σε ασθενείς με επιληψία όπου και απεδείχθη ότι η ακρόαση του Mozart - και μάλιστα μιας συγκεκριμένης σονάτας της Κ 488 - μπορεί να μειώνει τον αριθμό και την σοβαρότητα των επιληπτικών κρίσεων σε ασθενείς ακόμη και σε επιληπτικό κώμα. Οι ερευνητές που συμμετείχαν στην παραπάνω μελέτη έδωσαν μια πιθανή εξήγηση στο φαινόμενο, δηλαδή ότι η λεπτή αρχιτεκτονική υφή της μουσικής του παιδιού θαύματος μπορεί να αποκαθιστά την ρυθμική φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου, που στην περίπτωση της επιληψίας παθαίνει ένα είδος "αρρυθμίας".
Η μουσική του Mozart είναι απλή αλλά και μεγαλοφυής, διαθέτει μελωδία αλλά και άκρως εγκεφαλική ανάπτυξη, με τέτοιο όμως τρόπο δοσμένη που να τρέφει μυαλό αλλά και ψυχή. 'Eτσι χρησιμοποιείται κατ' εξοχήν στις συνεδρίες μουσικοθεραπείας με στόχο τη χαλάρωση (relaxation) και την αντιμετώπιση του ψυχοσωματικού stress, ιδιαίτερα τα αργά μέρη με ρυθμική αγωγή andante.




Εκτός όλων των άλλων γνωστών για τον πρώτο σε παγκόσμιο επίπεδο συνθέτη, είναι διεθνώς παραδεκτό ότι ο Μότσαρτ με το έργο του σηματοδοτεί πολυσήμαντα τη διασύνδεση του κλασικού Ελληνικού πνεύματος με την πνευματικότητα της κλασικής και ρομαντικής μουσικής περιόδου...

Η μεγαλύτερη μεγαλοφυΐα της συμφωνικής μουσικής πέθανε πολύ νέος, μόνο 35 χρόνων, από τις συνέπειες της κακής οικονομικής, κοινωνικής και οικογενειακής ζωής που έκανε, και που ήταν αναγκασμένος να κάνει. Μέγιστο ρόλο έπαιξε και ο συνεχής κατατρεγμός του από τον αρχιμουσικό της αυστριακής αυλής, τον Σαλιέρι, παρ' όλο που σήμερα λίγοι σαλιερικοί ερευνητές (και ύστερα από πολύχρονες δικαστικές πιέσεις των απογόνων του προς τις αυστριακές αρχές) το αμφισβητούν.

Στα τέλη του 20ου αιώνα μια επιτροπή εξειδικευμένων μουσικολόγων από πολλά αμερικανικά πανεπιστήμια έκρινε ότι ο Μότσαρτ ήταν ο σημαντικότερος συνθέτης της δεύτερης μετά Χριστό χιλιετίας και ότι η εισαγωγή στην όπερα «Οι γάμοι του Φίγκαρο» είναι το σημαντικότερο έργο του...


http://www.youtube.com/watch?v=o1FSN8_pp_o&feature=colike

8 σχόλια:

  1. Μια μεγαλοφυϊα που μας άφησε ένα μεγάλο δώρο΄
    το έργου του. Τροφή για το μυαλό, δύναμη για την ψυχή και όπως ήδη έγραψες Ιόλη, ένα σπάνιο θεραπευτικό εργαλείο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ο Μότσαρτ είναι η χαρά της Ζωης, το τιτίβισμα των μικρών κεχαριτωμένων πουλιών, η απόλαυση της διάνοιας, η πραγμάτωση της μεγαλοσύνης.

    Χαίρομαι που σου αρέσει κι εσένα Νατάσα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ο Μότσαρτ είναι η χαρά της Ζωής,
    το τιτίβισμα των μικρών κεχαριτωμένων πουλιών,
    η απόλαυση της διάνοιας,
    η πραγμάτωση της μεγαλοσύνης.

    Iόλη αυτό μου αρέσει μέχρις υστερίας. Απίστευτα περιεκτική φράση. Ατάκα που σκοτώνει.
    Θα ήθελα να μου επιτρέψεις να την χρησιμοποιήσω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Και βέβαια μπορείς.
    Και ναι. Όταν ασχολούμαι με τον Μότσαρτ, κάτι παράξενο με κυριεύει.
    Το μυαλό μου διπλασιάζει τις δυνατότητές του...

    Εδώ ταιριάζει να γράψω και κάτι για την υπερ-πρώιμη μεγαλοφυΐα του.
    Τη μουσική εκπαίδευση του ίδιου και της αδελφής του Μαρίας Άννας ή Ναννέρλ ανέλαβε ο ίδιος ο πατέρας τους Λεοπόλδος, προικισμένος μουσικός και ο ίδιος, ο οποίος αναγνώρισε αμέσως στο γιο του την πρώιμη μουσική μεγαλοφυΐα του.
    Δίδαξε στον Βόλφγκανγκ εκκλησιαστικό όργανο και βιολί και στη Ναννέρλ τσέμπαλο και τραγούδι.
    Λοιπόν, στα τρία του χρόνια ο μικρός τραγουδούσε τις μελωδίες, που άκουγε από τον πατέρα του, και στα τέσσερα τις επαναλάμβανε στο πιάνο. Στα πέντε του χρόνια έμαθε να αυτοσχεδιάζει στο πιάνο και να παίζει βιολί. Στα έξι του συνθέτει το πρώτο μινουέττο και στα δώδεκα την πρώτη όπερα!!!!!

    Η αδελφή του, μεγαλύτερή του κατά πέντε χρόνια και επίσης περίφημη πιανίστα, έγραψε γι' αυτόν: Μόλις άρχιζε να αφοσιώνεται στη μουσική, όλες του οι αισθήσεις σαν να νεκρώνονταν για κάθε άλλη δραστηριότητα. Ακόμα και τα παιχνίδια, για να του τραβήξουν το ενδιαφέρον, έπρεπε να συνοδεύονται με μουσική.....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Mozart è il maestro della perfetta, incorrotta bellezza nella quale vibra, febbrile, anche un'enigmatica nota sinistra, l'elemento sulfureo, demoniaco...... e' il fanciullo prodigio che ha attraversato le corti europee, ha sintetizzato ogni esperienza musicale precedente, conosce i segreti risvolti dell'animo umano.... i vertici e gli abissi... mantiene, anche da adulto.... uno straordinario candore infantile....

    Scrive Stendhal(Marie-Henry Beyle) in una memorabile pagina della Vita di Mozart: "All'inizio del brano, il papa e i cardinali si prosternano; la luce dei ceri illumina il Giudizio universale che Michelangelo dipinse sulla parete dietro l'altare. A mano a mano che il Miserere procede, i ceri si spengono; le figure di tanti sventurati, dipinte con un'energia tanto terribile da Michelangelo, si fanno ancora più imponenti, appena rischiarate dalla pallida luce degli ultimi ceri che restano accesi. Quando il Miserere sta per finire, il maestro di cappella, che batte il tempo, lo rallenta impercettibilmente, i cantori diminuiscono il volume delle loro voci, l'armonia si spegne a poco a poco, e il peccatore, confuso dinanzi alla maestà del suo Dio, prosternato davanti al suo trono, sembra attendere in silenzio la voce che lo giudicherà".
    La magia dell'atmosfera della cappella Sistina spiega perché il Miserere non possa essere eseguito che in quella sacra cornice.

    Lui la musica..l'aveva dentro se stesso.... la immaginava prima di suonarla..... aveva l’orecchio assoluto, cioè riusciva a suonare tutto ciò che avesse sentito o pensato.........suonando riusciva a raggiungere un’altra dimensione......na dimensione fatta di fantasia, di creatività, di pura immaginazione......



    Ascoltare la musica di Mozart, e solo quella, è in grado di stimolare alcune funzioni cognitive.
    Già da alcuni anni un team di ricercatori dell'Universita' del Wisconsin Oshkosh si occupa del cosiddetto 'effetto Mozart'. Ora uno studio condotto sui topi potrebbe aver scoperto il meccanismo biologico che ne è alla base. Secondo il neurologo che ha coordinato gli studi, Fran Rauscher, la musica incide sull'attivita' di geni che favoriscono la formazione di nuove connessioni (sinapsi) tra neuroni, processo alla base della memorizzazione.
    La musica di Mozart dunque....... non solo sarebbe in grado di aiutare nell’apprendimento..... ma, secondo quanto riferito al Simposio di Neuroscienze Cognitive tenutosi a San Francisco...... la musicoterapia effettuata con brani del compositore austriaco potrebbe aiutare a rallentare i sintomi nei malati di Alzheimer o in altri disturbi neurodegenerativi.
    Si e' cominciato a parlare di effetto Mozart nel 1993 quando, usciti in un articolo sulla rivista Nature, gli stessi scienziati sostenevano che studenti che ascoltavano un brano del celebre musicista per soli 10 minuti, riuscivano con piu' facilita' in compiti cognitivi di vario tipo rispetto a persone usate come controllo.
    A piu' di dieci anni di distanza ora gli scienziati rivelano che in un'area del cervello chiamata ippocampo di alcuni topolini sottoposti alla musica di Mozart, aumenta l'attivita' di geni; in particolare il gene per il fattore di crescita neurale BDNF, un altro che produce un composto legato ad apprendimento e memoria (CREB), un altro ancora per una proteina che stimola la formazione di collegamenti tra cellule nervose( la sinapsina I). Si tratta di sostanze che sono come una linfa vitale per il cervello che si rimodella divenendo piu' attivo.
    Come per ogni studio scientifico che si rispetti, è stato usato un gruppo di controllo. In questo caso si trattava di un altro gruppo di topolini che, meno fortunati, erano costretti ad ascoltare invece delle melodie di Mozart, dei semplici rumori......ebbene i topi in questo caso non beneficiavano dello stesso effetto.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Thanks for the big and "juicy" comment Nadia.
    It was a pleasure reading it !

    Η ανάδυση της πρωτογενούς μουσικής έκφρασης, δηλαδή του "μουσικού παιδιού" το οποίο έχουν όλοι κρυμμένο βαθιά στην ύπαρξή τους, είναι κατ' εξοχήν γνωστό ευεργετικό αποτέλεσμα, το οποίο κερδίζουμε μέσω της μουσικής του Μότσαρτ.

    Μάλιστα είναι αδιάφορο, αν η ωφέλεια κρατά για πολύ χρόνο ή για λίγες ώρες.
    Το ζητούμενο είναι η βελτίωση της υγείας των ανθρώπων και η περαιτέρω δρομολόγηση θετικών εξελίξεων για την συνεχή υγιεική βελτίωση των πασχόντων.

    Γενικά, ό,τι είναι δημιουργικό στον άνθρωπο, είναι και θεραπευτικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Και ένα αριστουργηματικό μικρό ποίημα ενός μεγάλου σύγχρονου Έλληνα ποιητή, κομμένο και ραμμένο κατά της προσπάθειας καπηλείας και εκμετάλλευσης του ΜΟΤΣΑΡΤ από την σημερινή άρχουσα τάξη.

    Mίλτος Σαχτούρης
    O MOΤΣΑΡΤ

    O Mότσαρτ μ' ένα μαύρο σκύλο τριγυρίζει στα καμμένα σπίτια·
    ψάχνει κει μέσα στην καυτή τέφρα και την καρβουνίλα.
    Σε μερικές γωνιές δεν έχουν ακόμη σβήσει οι φωτιές...

    ―ΠAPAΞENO -λέει- ΠOYΘENA ΔEN AKOYΓETAI
    ΠIA H MOYΣIKH MOY...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Πολύ διεισδυτικό σχόλιο Άντζι για την σημερινή ισοπέδωση, όπου όλοι δηλώνουν ότι "ακούουν" Μότσαρτ αλλά κανείς στην πραγματικότητα δεν ακούει ποτέ και δεν καταλαβαίνει τη μουσική του, επειδή είναι χωμένος μέχρι τα μαλλιά στην καταναλωτική και χρηματολάγνα ζωή του...

    Και όταν τελικά έλθει αυτό που περιμέναμε...
    Και όταν τελικά έλθει αυτό που διεκδικήσαμε...
    Και όταν τελικά έλθει αυτό που λαχταρίσαμε...
    Θα έχομε τα κότσια να το ζήσουμε ;;;


    ΑπάντησηΔιαγραφή